Businessplan - Wiki

Samenvatting

Een businessplan is een strategisch meerjarenplan voor de huidige of nieuwe business. Vaak wil men daarmee de zakelijke prestaties voor die business opzetten of verbeteren. Het plan beschrijft dan wat er mogelijk is, welke risico's daaraan kleven en welke beslissingen er nodig zijn voor succes.

Een belangrijk onderdeel van het businessplan is de businesscase. Deze financiële paragraaf is in het plan opgenomen als er een beslissing moet worden genomen over een significante investering voor het realiseren van die nieuwe business. Men wil dan van te voren inschatten of het rendement voldoende groot is.

In sommige gevallen wordt "business" gedefinieerd als de totale business van de onderneming. Er is dan sprake van een zogenaamd ondernemingsplan.

Wat is een businessplan?

Een businessplan is een document waarin antwoorden staan op de volgende drie kernvragen:

1. Bij welke afnemers zit de vraag en met welk product (goederen of diensten) kom ik tegemoet aan die vraag?
2. Hoe zet ik deze business op qua organisatie, prijs, enz.?
3. De kosten-batenanalyse, dus: hoeveel kost dat, hoe financier ik die kosten, en wanneer maakt mijn onderneming winst?

Wat voor soorten businessplannen zijn er?

Een businessplan kan voor verschillende situaties worden gemaakt:

• voor de onderneming in zijn geheel, bijvoorbeeld een bestaande organisatie, een start-up of een scale-up - in dit geval wordt het plan meestal ondernemingsplan genoemd;
• voor een bedrijfsovername, bijvoorbeeld een spin-in, een fusie of een splitsing, bijvoorbeeld een spin-out;
• voor een afdeling of businessunit, zoals een productiefaciliteit of een regiokantoor;
• voor een combinatie van een bepaald product (goederen of diensten) uit het assortiment en een bepaalde deelmarkt - als onderdeel van productmanagement;
• voor een productfamilie of productlijn (van goederen of diensten) en alle mogelijke deelmarkten - als onderdeel van portfolio-management;
• voor een productintroductie of reclamecampagne - in dit geval wordt het plan meestal "marketingplan" genoemd.
• voor een deelmarkt en alle mogelijk productfamilies of productlijnen (van goederen of diensten) - als onderdeel van productmanagement;
• voor een grote klant (account) of belangrijk afzetkanaal (distributeur) - in dit geval wordt het plan meestal een (strategisch) "accountplan" genoemd;

Wat is het nut van een businessplan?

In de eerste plaats is een businessplan nuttig voor de ondernemer of manager zelf. Het voorkomt veel onplezierige verrassingen omdat er op een gestructureerde manier wordt nagedacht over het opzetten van de onderneming, inclusief alle nodige acties, kosten, enz. Het is gericht op winstgevendheid omdat in een vroeg stadium wordt nagedacht over belangrijke vragen als: Voegt de business wel waarde toe aan mijn organisatie? Zit er iemand op mijn product te wachten? Hoe groot is de markt eigenlijk? Wanneer ga ik eindelijk winst maken? Hoelang moet ik het dus uitzingen op reserves?

In de tweede plaats is een businessplan noodzakelijk als er geld wordt geleend of een groot budget wordt verlangd. De geldverstrekker zal niet over één nacht ijs gaan en u uitgebreid vragen stellen over uw plannen. Ook als u een externe investeerder wilt interesseren, zal deze naar uw businessplan vragen.

Hoe kan ik een businessplan opstellen?

Er is geen standaard manier of compleet voorbeeld. Ieder businessplan is maatwerk rekening houdend met:

• Inleiding
  De afbakening van de business scope en de kernvraag. Gaat het om de onderneming als geheel, een business, de markt, een marktsegment, een productlijn (technologie), een fysiek product (goederen) of een service (diensten), een grote klant (account) of een afzetkanaal (channel)?
• Profiel
  De missie en visie, doelen en doelstellingen en de huidige strategie vormen samen het profiel van uw organisatie.
• Externe en interne analyse
  Welke relevante feiten over externe omgeving en interne resources heeft u verzameld? Heeft u deze gegevens verwerkt tot intelligence zodat u daarop uw beslissingen kunt baseren? Voorbeeld: wie zijn mijn concurrenten? wat zijn de trends? wat zijn mijn kerncompetenties? welke middelen hebben wij ter beschikking?
• SWOT-analyse
  De confrontatie van sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen. Welke uitdagingen neemt u in dit stadium waar?
• Strategische opties en keuze
  Welke besliscriteria worden gehanteerd? Uit welke strategische opties (of alternatieven) kan worden gekozen? Hoe zit het met haalbaarheid en risico's? Is de gekozen optie wel bestand tegen toekomstscenario's?
• Implementatieplan
  Bij elke nieuwe aanpak hoort een veranderplan. Hoe ziet de gewenste situatie er uit? Hoe ver bent u van uw doel verwijderd? Hoe gaat u deze kloof dichten? Met welk businessmodel gaat uw onderneming waarde creëeren, leveren en verzilveren? Hoe gaat u uw onderneming daartoe (her-)inrichten? Welke SMART doelstellingen stelt u op? Wat zijn de kritische succesfactoren (KSF-en)? En hoe gaat u de kritieke prestatie-indicatoren (KPI-en) meten?

Wilt u deze stappen volgen? Download dan het template voor het businessplan.

Een goed businessplan bevat ook een businesscase!

In ieder goed uitgewerkt businessplan komt ook een businesscase voor. De kosten-batenanalyse geeft antwoord op onder andere de volgende vragen:

• hoeveel geld heeft u nodig, inclusief startkapitaal en om de lopende kosten te kunnen dekken?
• hoe gaat u deze kosten financieren? met eigen geld, geld uit de onderneming, een lening bij de bank, enz.?
• wat is de verkoopprognose? heeft u rekening gehouden met een aantal scenario's?
• wanneer denkt u op basis van kosten en opbrengsten rendement te gaan maken?

Wanneer stel je een businessplan op?

"Bezint eer gij begint", luidt een bekend spreekwoord. Een businessplan is meestal het begin van een nieuwe business en wordt daarom vooraf opgesteld. Op basis van een eerste versie, ook wel outline-businessplan of mini-businessplan - het bekende "bierviltje" - kan een organisatie de beslissing nemen om de nieuwe business te gaan ontwikkelen.

Eén op de twee ondernemers raadpleegt nooit het ondernemingsplan. Een businessplan is een belangrijk document, maar nog belangrijker is het hoe deze wordt uitgevoerd. Daarbij is het noodzakelijk deze regelmatig te raadplegen en op essentiele punten aan te passen.

Hoe presenteer ik een businessplan?

Een businessplan wordt sneller geaccordeerd na het aanhoren van een goede presentatie in de vorm van een elevator-pitch. De structuur van deze pitch kan — in schriftelijke vorm — ook prima worden gebruikt voor een managementsamenvatting.

Downloads

• Template voor een businessplan
• Template voor een elevator pitch
• Template voor een meerjarenplan
• Template voor een ondernemingsplan
• Template voor een veranderplan
• Brochure over de masterclass "Programma management"
• Brochure over de workshop "Businessplan opstellen"
• Brochure over de heisessie "Strategische focus bepalen"

Zie ook

• Programma management (masterclass)
• Businesscase voor non-financials (workshop)
• Businesscase voor gevorderden (workshop)
• Onderneming starten (coachingstraject)
• Scenarioplanning (workshop)
• Visievorming (heisessie)
• Visievorming (workshop)
• Vijf factoren voor succesvol programma management (artikel)
• Wat zijn succesfactoren voor een businessplan? (artikel)
• Wat is het verschil tussen een missie en een visie? (artikel)
• Heeft uw organisatie een strategie (of hoeft dat niet)? (artikel)
• Businesscase (wiki)
• Businessdefinitie met PMT-model van Abell (wiki)
• Businessmodel (wiki)
• Businessplan (wiki)
• Intelligence (wiki)
• Missie en visie (wiki)
• Missie, visie en strategie (wiki)
• Ondernemingsplan (wiki)
• Portfolio management (wiki)
• Scenarioplanning (wiki)
• SWOT-analyse (wiki)
• Internationale organisatie voor Strategic and Competitive Intelligence Professionals (externe link)

Aanbevolen literatuur

• Aaker, D. (2005). Marktgericht strategisch beleid (6e druk). Academic Service. ISBN: 9789039520321.
• Bos, J., Loon, A.J. van & Licht, H. (2013). Programmatisch creëren (1e druk). Scriptum. ISBN: 9789055943609.
• Frambach, R. & Nijssen, E. (2009). Marketingstrategie: breaking the rules (4e druk). Noordhoff Uitgevers. ISBN: 9789001765088.
• Heene, A., Vanhaverbeke, J. & Vermeylen, S. (2012). Praktijkboek strategie: routeplan voor het ontwikkelen van een werkbare bedrijfsstrategie (1e druk). LannooCampus. ISBN: 9789077432532.
• Keuning, D. (2007). Strategisch management: koersbepaling en besluitvorming (1e druk). Noordhoff Uitgevers. ISBN: 9789001400446.
• Mouwen, K. (2004). Strategische planning voor de moderne non-profitorganisatie . Van Gorcum. ISBN: 9789023240440.
• Mouwen, K. (2006). Strategie-implementatie: sturing en governance in de moderne non-profitorganisatie (1e druk). Van Gorcum. ISBN: 9789023241997.
• Rijcke, R. de (2002). Strategisch management voor de gezondheids- en welzijnssector (1e druk). LannooCampus. ISBN: 9789020950168.