home → shop → elearning → wiki

artikel

Besliscriteria - Wiki

Samenvatting

"Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald". Besliscriteria vormen een essentieel onderdeel van iedere objectieve beslissing. Ze geven aan waarom het ene alternatief beter is dan het andere.

De termen "besliscriterium" en "beslissingscriterium" zijn synoniemen. In dit artikel wordt de term in specifiekere zin toegelicht en in de context van een businesscase geplaatst.

Inhoud

1 Hoe stel ik besliscriteria op?
1.1 Soorten criteria
1.2 Multicriteria-analyse
2 Trailer van Frank
3 Voorbeelden van besliscriteria
4 Tips bij het gebruik van besliscriteria
4.1 Tip 1
4.2 Tip 2
4.3 Tip 3
5 Oplossingen van Frank
6 Downloads
7 Zie ook
8 Aanbevolen literatuur

Hoe stel ik besliscriteria op?

Criteria geven houvast en sturing aan het beslisproces. Besliscriteria kunnen worden gebruikt in een multicriteria-analyse.

Soorten criteria

Besliscriteria kunnen worden ingedeeld in: kwalitatieve en kwantitatieve criteria. Een kwalitatief criterium kan een kritische succesfactor (KSF) zijn. Een kwantitatief criterium kan een kritieke prestatie-indicator (KPI) zijn. Kwantitatieve criteria kunnen nog verder worden onderverdeeld in: financiële en niet-financiële criteria.

Multicriteria-analyse

In een multicriteria-analyse worden meerdere (= multi) criteria gecombineerd om verschillende alternatieven te vergelijken (= analyse). Eerst krijgt ieder criterium een score per alternatief. Dit kan bijvoorbeeld met: "+", "o" en "-"; maar ook met: "o", "oo", "ooo"; of met: 1 t/m 10. Daarna worden alle scores bij elkaar opgeteld en wordt het beste alternatief zichtbaar.

Het gebruik van cijfers heeft als voordeel dat er ook met weegfactoren kan worden gewerkt. Hierdoor krijg elk besliscriterium een eigen gewicht, meestal een percentage.

Trailer van Frank

Bekijk de trailer «Businesscase, de essentie»

Opiniepeiling

Meer opiniepeilingen

Voorbeelden van besliscriteria

Er zijn oneindig veel besliscriteria. Daarom beperken wij ons tot een aantal voorbeelden: aandeelhouderstevredenheid, (past binnen) budget, duurzaamheid, haalbaarheid, imago, klanttevredenheid, kwaliteit, maatschappelijke verantwoordelijkheid, marktaandeel, medewerkertrevredenheid, (past bij) organisatiedoelen, (past bij) probleemstelling, rendement, risico, terugverdientijd, veiligheid.

Een bekend voorbeeld van een multicriteria-analyse is een test van de Consumentenbond. Een ander voorbeeld is een leveranciersselectie bij aanbesteding of uitbesteding. Het instrument kan ook prima worden toegepast na een kosten-batenanalyse of bij een businesscase en een businessplan.

Tips bij het gebruik van besliscriteria

Tip 1

Het aantal besliscriteria voor een multicriteria-analyse hangt af van de zwaarte en complexiteit van het onderwerp. Meestal geven vijf tot tien criteria een goed beeld. Als er (veel) minder dan vijf criteria worden gebruikt dan komen mogelijk de stokpaardjes te veel aan bod. Als er (veel) meer dan tien criteria worden gebruikt dan leggen de extra criteria geen gewicht meer in de schaal.

Tip 2

Het samen invullen van de scores en de weegfactoren kan heel goed uitpakken. Het maakt de discussie scherp: "Waarom vind jij dat alternatief A een 9 krijgt bij terugverdientijd terwijl alternatief B een 7 van jou krijgt?". Het zorgt ook voor draagvlak omdat betrokkenen bij een beslissing kunnen meewikken en -wegen.

Tip 3

Het instrument multicriteria-analyse is geen haarlemmerolie; het is zeker niet een perfect instrument. Het is wel beter dan "overloos polderen" en "shooting from the hip". Oppassen dus. Een organisatie zou voor bepaalde beslissingen een aantal "vaste" besliscriteria kunnen opnemen.

Oplossingen van Frank

Frank van Ormondt begeleidt als strategieconsultant en trainer bedrijven en organisaties. Vanuit zijn bedrijf Frank van Ormondt Advies en Educatie gevestigd in Hilversum doet hij dat op de volgende manieren.

Training

	Businesscase voor non-financials Een businesscase opstellen en presenteren voor hen die geen financieel expert zijn
	1-daagse workshop (€ 795.00 excl. btw)	Brochure	Details

	Businesscase voor gevorderden Een businesscase beoordelen, verbeteren en managen, voor non-financials en financials
	1-daagse workshop (€ 795.00 excl. btw)	Brochure	Details

In-company

	In-company training Training op uw locatie, al mogelijk vanaf 3 à 4 deelnemers
	1-daagse workshop (vanaf 7 deelnemers: € 387.50 excl. btw)	Brochure	Details

Consultancy

	Businesscase Frank neemt u het rekenwerk uit handen en stelt samen met u een professioneel document op
	Meerdaags adviestraject (vanaf € 995.00 excl. btw)	Brochure	Details

	Businesscase Management Begeleidingstraject voor de definitie en implementatie van adequate processen met resultaat
	Meerdaags adviestraject (vanaf € 7675.00 excl. btw)	Brochure	Details

E-learning

	Businesscase, de essentie Een eenvoudige kosten-batenanalyse opstellen voor beginners
	Online training (vanaf € 125.00 excl. btw)		Details

	Prijsbepaling, de essentie Het beredeneren van een prijs voor goederen en diensten rekening houdend met kostprijs en markt
	Online training (vanaf € 125.00 excl. btw)		Details

	KPI, de essentie Online training voor het opstellen, meten en verbeteren van een Kritieke Prestatie-Indicator
	Online training (vanaf € 125.00 excl. btw)		Details

Downloads

Zie ook

Aanbevolen literatuur

Groot, T. & Helden, G.J. van (2007). Financieel management van non-profit organisaties (5e druk). Noordhoff Uitgevers. ISBN: 9789001300135.
Heezen, A.W.W. (2014). De financiele functie: beslissingen en planning (4e druk). Noordhoff Uitgevers. ISBN: 9789001834166.
Koetzier, W. & Brouwers, R. (2018). The Basics of Financial Management (4e druk). Noordhoff Uitgevers. ISBN: 9789001889210.
Rappaport, A. (1998). Creating shareholder value: A guide for managers and investors (2e druk). The Free Press. ISBN: 9780684844107.

		Ja, ik neem samen met mijn leidinggevende beslissingen.
		Neen, het lijkt wel of andere afdelingen aan het stuur zitten.