Brainstorm - Wiki

Een brainstorm is een sessie waarbij een groepje mensen zo veel mogelijk nieuwe ideeën bedenkt. Het kenmerk van een brainstorm is dat in eerste instantie elk idee zonder vooroordeel wordt geaccepteerd. Of een idee uiteindelijk wordt bestempeld als 'goed idee' komt meestal pas in tweede instantie aan de beurt.

Brainstormen wordt in allerlei situaties gedaan bijvoorbeeld voordat men een businessplan of ondernemingsplan opstelt, om onderzoeksgegevens te bestuderen of tijdens het innoveren. Brainstormen wordt ook door allerlei personen gedaan bijvoorbeeld onder leiding van een productmanager.

Betekenis

Hoewel de principes van brainstormen al eeuwen worden toegepast, is het woord 'brainstorm' toe te schrijven aan Alex F. Osborn. Zijn betekenis van het woord brainstormen is dat het menselijk brein (brain) wordt gebruikt voor de bestorming (storm) van een probleem. Brainstormen houdt dus niet verband met een bepaald weertype zoals veel mensen denken.

Methode

De brainstormmethode bestaat uit een aantal stappen:

• Stap 1: voorbereiden, het belangrijkste in deze stap is de probleemstelling.
• Stap 2: genereren, tijdens deze stap worden zo veel mogelijk ideeë bedacht. Deze stap wordt vaak in tweeë gesplitst:
  • 2a: divergeren, meer en meer ideeën genereren;
  • 2b: convergeren, ideeën groeperen en selecteren.
• Stap 3: evalueren, tijdens deze stap wordt bepaald wat men van de uitkomst vindt.

Meestal wordt het brainstormproces begeleid door één persoon: de facilitator.

Regels

Voor het slagen van de brainstorm is het belangrijk om een aantal basisregels te hanteren. Ook hier heeft Osborn (1979) zijn licht laten schijnen. De belangrijkste regel is dat men geen oordeel velt over een andermans idee tenzij hier expliciet om wordt gevraagd. Het gaat er bij een brainstorm om zo veel mogelijk ideeën te bedenken: het liefst allemaal. Het gaat er ook om dat de nieuwe ideeën anders zijn dan bestaande; men noemt dit ook wel eens out-of-the-box-denken. Tenslotte is het belangrijk dat men elkaar positief beïnvloedt; dat het geheel meer is dan de som der delen.

Technieken en werkvormen

Voor stap 2 zijn er verschillende technieken en werkvormen beschikbaar, zie: Hampsink & Hagedoorn (2006) of Dirkse-Hulscher & Talen (2007). Voor divergeren zijn de technieken en werkvormen in te delen in: vrij, op aanwijzing en door een bril. Voor convergeren zijn de technieken en werkvormen in te delen in: clusteren, beoordelen op effect en complete beoordeling. Voorbeelden van bekende brainstormtechnieken zijn: SIT (Heere e.a., 2005) en mindmap (Buzan, 2007).

Tips

• Bepaal vooraf zo duidelijk mogelijk wat de probleemstelling is.
• Er is niet één standaard manier om te brainstormen; ontwikkel daarom uw eigen formule.
• De samenstelling van het brainstormteam is van grote invloed op de uitkomst; schenk veel aandacht aan de rolverdeling.
• Zorg er voor dat iedereen zich inhoudelijk voorbereidt; verwacht niet te veel van het 'bij elkaar zitten' alleen.
• Ken uw eigen sterkten en zwakten; het gaat er om dat iedereen elkaar aanvult.
• Blijf positief, ook als het even tegen zit.

Begeleiding en training door Frank

Frank van Ormondt begeleidt als strategieconsultant en trainer bedrijven en organisaties bij het brainstormen. Vanuit zijn bedrijf Frank van Ormondt Advies en Educatie gevestigd in Hilversum doet hij dat op de volgende manieren:

• U kunt Frank's handleiding vanaf deze site downloaden en zelf een brainstormplan opstellen;
• U kunt naar een workshop komen waarin Frank u als trainer leert hoe u zelf een brainstormplan kunt opstellen en een sessie kunt begeleiden;
• U kunt naar een informatieavond en proefles komen waar u kennis maakt met Frank en zijn trainingsaanbod;
• Frank kan voor u als consultant een brainstormplan opstellen op basis van uw organisatie, gegevens en wensen;
• Heeft u reeds een brainstormplan dan kan hij u als coach begeleiden bij de verbetering;
• Ook wanneer het om meerdere mensen tegelijk gaat dan kan hij een in-company training of maatwerk training verzorgen, het team coachen of leiden.

• Meer over begeleiding bij opstellen van een brainstormplan

• Meer over de training "Beter brainstormen"