Business model - Wiki

Samenvatting

Een business model, in het Nederlands: bedrijfsmodel, is een weergave van de manier waarop een organisatie waarde creëert, levert en verzilvert. Het ontwerpen van een business model is een onderdeel van strategie.

Er zijn verschillende visies op het begrip business model. De term business model wordt soms heel ruim gebruikt in relatie tot bijvoorbeeld een businessplan, maar soms ook in veel engere zin als een synoniem voor verdienmodel of een prijsmodel.

Historie van business model

Eigenlijk zijn business modellen zo oud als de weg naar Rome. Hoewel de term business model al sinds de jaren 50 bestaat is deze de laatste decennia bijzonder populair geworden.

Door een uitgekiend business model kan een superieur product het in de markt verliezen van een nummer twee of drie. Een bekend voorbeeld uit de jaren 70 is hoe videosysteem VHS uiteindelijk het marktleiderschap van Philips V2000 en Sony Betamax overnam. De fabrikanten van VHS werkten beter samen op het gebied van standaardisatie en zorgden samen met filmmaatschappijen voor voldoende aanbod van content.

Voorbeelden van business model

• Standaard of maatwerk
• Kopen, huren of leasen
• De printer, de inkt en het papier
• Het "gratis" mobieltje en het abonnement, of pre-paid
• Hardware, software en services
• Initiële verkoop en uitbreidingen
• De handelsagent op provisie- of commissiebasis
• De senior en de junior consultant
• De blockbuster
• De specialist of de generalist
• A-merk, B-merk of huismerk

Ontwerp van business model

Hoe ontwerp ik een business model? Het ontwerpen van een business model heet ook wel business design. Een business design houdt rekening met de volgende vier aspecten:

1. Wat
   Welk product wordt er geleverd? Wat is de value proposition, met andere woorden: welke waarde levert het? In welke mate is het uniek ten opzichte van concurrenten?
2. Hoe
   Hoe wordt het product geleverd? Welke kerncompetenties liggen er aan ten grondslag? Met welke leveranciers wordt samengewerkt? Hoe ziet de value chain er uit?
3. Wie
   Aan wie wordt het product geleverd? Met welke doelgroepen wordt een relatie opgebouwd? Langs welke distributiekanalen worden marktsegmenten bereikt?
4. Hoeveel
   Hoeveel winst genereert het product? Hoe wordt geld verdiend en hoe worden kosten onder controle gehouden? Met andere woorden: wat is het verdienmodel en wat is de kostenstructuur? Zaken die worden uitgediept in de businesscase.

Bij het ontwerpen van een business model is het van belang eerst de business af te bakenen. Hiervoor kan bijvoorbeeld gebruik worden gemaakt van het PMT-model van Abell. Dit model geeft handvatten voor de eerste drie punten. Ook kunnen er Product-MarktCombinaties (PMCs) worden gedefinieerd. In dat laatste geval ligt de nadruk op de "Wat" en de "Wie".

Downloads

• Template voor een programmaplan
• Template voor een businessplan
• Template voor een elevator pitch
• Template voor een meerjarenplan
• Template voor een ondernemingsplan
• Template voor een veranderplan
• Brochure over de masterclass "Product portfolio management"

Zie ook

• Businesscase voor non-financials (workshop)
• Businesscase voor gevorderden (workshop)
• Scenarioplanning (workshop)
• Visievorming (heisessie)
• Heeft uw organisatie een strategie (of hoeft dat niet)? (artikel)
• Businesscase (wiki)
• Businessdefinitie met PMT-model van Abell (wiki)
• Businessmodel (wiki)
• Businessplan (wiki)
• Innovatie (wiki)
• Ondernemingsplan (wiki)
• Portfolio management (wiki)
• Product-marktcombinatie, PMC (wiki)
• Bijles marketing Hilversum (meester-frank.nl)

Aanbevolen literatuur

• Abell, D.F. (1990). Defining the Business: The Starting Point of Strategic Planning. Englewood Cliffs, N.J: Prentice-Hall.
• Heene, A., Vanhaverbeke, J. & Vermeylen, S. (2012). Praktijkboek strategie: routeplan voor het ontwikkelen van een werkbare bedrijfsstrategie (1e druk). LannooCampus. ISBN: 9789077432532.
• Osterwalder, A. & Pigneur, Y. (2010). Business model generatie: een handboek voor visionairs, game changers en uitdagers (1e druk). Kluwer ISBN: 9789013074086.
• Slywotzky, A.J. & Morrison, D.J. (2003). The profit zone: How strategic business design will lead you to tomorrows profits (5e druk). Wiley. ISBN: 9780471983910.